Menstruatiecyclus

Wat vertelt je cyclus over je gezondheid?

Op school hebben we het maar heel kort gehad over de menstruatiecyclus.
Een paar feitjes, wat biologie, en dat was het. Toen ik 13 jaar was en naar de huisarts ging voor mijn ongesteldheid, kreeg ik al snel de anticonceptiepil voorgeschreven. Ik slikte die pil ruim tien jaar lang, zonder me ooit echt af te vragen wat er in mijn lichaam gebeurde.

Ik dacht altijd dat mijn cyclus “die ene week per maand” was. De rest van de tijd stond ik er niet bij stil. Ik had nooit geleerd dat je cyclus eigenlijk elke dag in beweging is, en dat die veranderingen iets zeggen over je hormonen, je energie en zelfs je stemming.

Ik vroeg me af: wat betekent mijn cyclus eigenlijk? Waarom reageert mijn lichaam soms zo anders op voeding, stress of slaap? En hoe kan het dat iets wat zó natuurlijk is, zó weinig wordt uitgelegd?

In deze blog neem ik je stap voor stap mee in wat de menstruatiecyclus is, wat ze vertelt over je gezondheid, hoe je haar kunt berekenen en waarom het zo belangrijk is om je eigen ritme te leren kennen.

Wat is de menstruatiecyclus?

Toen ik me ging verdiepen in wat de menstruatiecyclus is, kwam ik erachter dat het veel meer is dan alleen “ongesteld zijn”. Het is een ingenieus samenspel tussen je hersenen, je hormonen en je eierstokken, een ritme dat elke maand opnieuw door je hele lichaam beweegt.

Je cyclus begint op de eerste dag van je menstruatie. Dat is het moment waarop je lichaam het opgebouwde baarmoederslijmvlies afstoot, om ruimte te maken voor een nieuwe cyclus. Gemiddeld duurt dit proces tussen de 25 en 35 dagen, maar dat verschilt per vrouw, en zelfs per levensfase.

Wat ik nooit wist, is dat je lichaam in die weken ertussen juist het meest actief is. Je hormonen stijgen en dalen in een vaste volgorde, en die natuurlijke schommelingen hebben invloed op bijna alles wat je voelt:
je energie, je concentratie, je eetlust, je huid en zelfs je slaap.

Je menstruatiecyclus is dus niet alleen een teken van vruchtbaarheid, maar ook een weerspiegeling van je gezondheid. Wanneer je cyclus regelmatig is, betekent dat dat je lichaam goed samenwerkt, tussen je hersenen, je hormonen en je stofwisseling. Raakt dat ritme verstoord, dan is dat vaak een van de eerste signalen dat er iets niet in balans is.

---

Waarom is het belangrijk om je cyclus te kennen?

Vroeger dacht ik dat mijn cyclus vooral iets was om bij te houden, om te weten wanneer ik ongesteld zou worden. Maar nu begrijp ik dat je cyclus eigenlijk een vijfde vitale teken is, net zo belangrijk als je hartslag, ademhaling, temperatuur en bloeddruk.

Door je cyclus te leren kennen, begrijp je beter hoe je lichaam reageert op stress, voeding en rust.
Je merkt misschien dat je in de eerste helft van de maand meer energie hebt, terwijl je in de tweede helft juist wat gevoeliger bent of sneller moe. Dat is niet “raar”, maar natuurlijk. Je lichaam werkt in fases, en elke fase heeft een eigen functie.

Wanneer je die signalen leert herkennen, kun je er juist beter mee samenwerken in plaats van ertegenin te gaan.
Je kunt je voeding, training en rustmomenten afstemmen op wat je lichaam nodig heeft, en zo leer je je eigen ritme weer vertrouwen.

Hoe werkt de menstruatiecyclus stap voor stap?

Toen ik me ging verdiepen in wat er hormonaal eigenlijk gebeurt tijdens de menstruatiecyclus,
viel me op hoe weinig we hierover leren. In biologieboeken gaat het vaak alleen over een eicel en een baarmoeder, maar niet over wat die hormonen allemaal doen met de rest van je lichaam, je energie, je stemming en zelfs je slaapritme.

Om het simpel te houden: je cyclus bestaat grofweg uit twee grote fases.
Elke fase heeft zijn eigen hormonen, gevoelens en lichamelijke signalen.

1. De folliculaire fase – de opbouwfase

Deze fase begint op de eerste dag van je menstruatie. Terwijl je lichaam het oude baarmoederslijmvlies afstoot,
bereiden je hersenen zich alweer voor op de volgende ronde. Via de hypofyse geven ze een seintje aan je eierstokken om een nieuw eitje te laten rijpen.

Het hormoon dat dit aanstuurt heet FSH (follikelstimulerend hormoon). Naarmate het eitje groeit, stijgt ook je oestrogeen. Dat is het hormoon dat je lichaam helpt herstellen na de menstruatie,
je krijgt vaak meer energie, je huid ziet er beter uit en je concentratie neemt toe.

Veel vrouwen merken dat ze in deze periode vanzelf wat lichter eten, meer bewegen of zich socialer voelen. Je lichaam voelt letterlijk opener en actiever, omdat het zich voorbereidt op de ovulatie (de eisprong).

2. De ovulatie – het hoogtepunt van je cyclus

Rond het midden van je cyclus (meestal dag 14 bij een gemiddelde van 28 dagen) zorgt een plotselinge piek in LH (luteïniserend hormoon) ervoor dat het rijpe eitje vrijkomt. Dat is het moment waarop je het meest vruchtbaar bent.

Je kunt het soms merken aan een hogere lichaamstemperatuur,
helderder vaginale afscheiding of een gevoel van meer zelfvertrouwen.
Oestrogeen piekt, en veel vrouwen voelen zich dan op hun best:
sterk, creatief, gefocust.

3. De luteale fase – de rustfase

Na de ovulatie verandert de lege follikel in wat men het corpus luteum noemt. Dat kleine, tijdelijke orgaantje maakt progesteron aan. Progesteron zorgt voor rust en opbouw, het bereidt de baarmoeder voor op een mogelijke zwangerschap en kalmeert als het ware het hele lichaam.

In deze fase stijgt je kerntemperatuur iets, je rusthartslag gaat omhoog en je lichaam vraagt om meer herstel.
Misschien merk je dat je sneller vermoeid bent, meer trek hebt of gevoeliger reageert op stress. Dat is normaal: je lichaam werkt harder achter de schermen.

Als er geen bevruchting plaatsvindt, daalt het progesteron weer, en dat is het signaal voor je lichaam om het opgebouwde slijmvlies los te laten, de start van een nieuwe menstruatie.

Wat ik hiervan leerde

Toen ik dit eenmaal begreep, viel er voor mij zoveel op zijn plek. Die dagen waarop ik me energiek voel of juist uitgeput, die momenten van honger, prikkelbaarheid of extra focus, het zijn geen willekeurige stemmingswisselingen, maar natuurlijke reacties van mijn lichaam op de veranderingen in mijn cyclus.

En hoe beter ik dat ritme leer kennen, hoe makkelijker het wordt om met mijn lichaam samen te werken
in plaats van ertegenin te gaan.

Hoe kun je je menstruatie berekenen?

Toen ik stopte met de pil, had ik geen idee wanneer mijn menstruatie zou komen. Mijn lichaam had jarenlang geen eigen ritme gehad. Ik wist niet eens wat “normaal” was voor mij.

Pas toen ik mijn cyclus begon bij te houden, leerde ik hoe voorspelbaar je lichaam eigenlijk kan zijn,
als je maar weet waar je op moet letten.

Het berekenen van je menstruatiecyclus is niet ingewikkeld, maar het vraagt wel een beetje aandacht. Je lichaam laat voortdurend signalen zien; het is alleen een kwestie van leren kijken en voelen.

Zo bereken je je cyclus stap voor stap

1. Begin bij de eerste dag van je menstruatie.
   Dat is dag 1 van je cyclus, de dag waarop je echt bloedverlies hebt,
   niet de lichte spotting van tevoren.
2. Tel het aantal dagen tot de volgende menstruatie.
   De dag vóór je volgende menstruatie is de laatste dag van je cyclus.
   De meeste vrouwen zitten ergens tussen de 25 en 35 dagen.
3. Herhaal dit een paar maanden.
   Zo krijg je een goed beeld van je eigen gemiddelde cycluslengte
   en kun je patronen herkennen in hoe je je voelt.

---

De vruchtbare periode

Rond het midden van je cyclus vindt de ovulatie plaats, het moment waarop een eicel vrijkomt.
Bij een cyclus van 28 dagen gebeurt dat ongeveer rond dag 14, maar dat is geen vaste regel.

Je vruchtbare periode duurt meestal vijf tot zes dagen, omdat zaadcellen enkele dagen kunnen overleven in je lichaam.

Een voorbeeld:
Als je cyclus 30 dagen duurt,
dan is je ovulatie waarschijnlijk rond dag 16–18,
en je vruchtbare periode van ongeveer dag 12 tot 18.

Tip: gebruik een app (chatgpt) of een notitieboek (agenda op mobiel) om je cyclus bij te houden.
Je kunt letten op subtiele veranderingen zoals:

• je lichaamstemperatuur (iets hoger na de ovulatie),
• je energieniveau,
• je eetlust of stemming,
• en de structuur van je vaginale afscheiding (meer helder en rekbaar rond de eisprong).

Waarom dit inzicht belangrijk is

Door je cyclus te volgen, ga je patronen herkennen. Je merkt bijvoorbeeld dat je in de eerste helft van je cyclus meer energie hebt, makkelijker traint of helderder denkt. In de tweede helft ben je juist gevoeliger voor stress, en heb je meer behoefte aan rust of comfort.

Dat besef verandert de manier waarop je met jezelf omgaat. Je leert je lichaam lezen, in plaats van het te forceren.

Wat zegt een onregelmatige cyclus over je gezondheid?

Een regelmatige menstruatiecyclus voelt als iets vanzelfsprekends, totdat ze ineens verandert.
Misschien blijft je menstruatie een maand weg, of komt ze juist veel eerder dan normaal. Soms lijkt het willekeurig, maar vaak probeert je lichaam iets te vertellen.

Onze cyclus is namelijk een directe weerspiegeling van hoe goed je hormonen samenwerken. Wanneer dat ritme verstoord raakt, is dat bijna altijd een teken dat er ergens meer speelt, soms tijdelijk, soms structureel.

Wat is een onregelmatige cyclus?

Gemiddeld duurt een cyclus tussen de 25 en 35 dagen, met een verschil van hooguit een paar dagen per maand. Maar wanneer de afstand tussen je menstruaties groter of kleiner wordt, of de bloeding heel licht of juist zwaar is, spreken we van een onregelmatige cyclus.

Ook het overslaan van een menstruatie of juist tussentijdse bloedingen zijn signalen
dat je hormonen niet in hun natuurlijke ritme bewegen.

Een enkele maand afwijking is meestal geen probleem. Maar als je merkt dat je cyclus langere tijd onregelmatig is, is het goed om te onderzoeken wat er achter zit.

Veelvoorkomende oorzaken van een onregelmatige cyclus

Een verstoord ritme kan veel verschillende oorzaken hebben, sommige heel praktisch, andere wat dieper liggend.

1. Stress en overbelasting
Langdurige stress beïnvloedt je hypothalamus, het deel van je hersenen dat de hormonen in je eierstokken aanstuurt. Wanneer je lichaam te veel stress ervaart, zal het niet snel prioriteit geven aan voortplanting. Dat kan leiden tot een uitblijvende of verlate ovulatie.

2. Te weinig voeding of te intensief sporten
Wanneer je te weinig calorieën binnenkrijgt, gaat je lichaam in een soort spaarstand. Er is dan simpelweg niet genoeg energie over om een normale cyclus in stand te houden. Dit komt vaak voor bij vrouwen die streng diëten, veel sporten of een drukke levensstijl hebben zonder voldoende rustmomenten.

3. Veranderingen in gewicht of hormonen
Plotseling gewichtsverlies of juist gewichtstoename kan de hormoonaansturing uit balans brengen. Ook aandoeningen zoals PCOS (polycysteus ovariumsyndroom) of schildklierproblemen kunnen de cyclus beïnvloeden.

4. De perimenopauze
Bij vrouwen tussen de 35 en 50 jaar worden de cycli van nature wat korter of onregelmatiger. Dat hoort bij de overgangsfase waarin de eicelreserve afneemt en de communicatie tussen hersenen en eierstokken verandert.

Wanneer is het tijd om iets te doen?

Je lichaam heeft een groot herstellend vermogen. Soms keert je cyclus vanzelf terug zodra je meer rust neemt,
beter eet of minder stress ervaart. Maar het is belangrijk om signalen serieus te nemen, zeker wanneer onregelmatigheid langere tijd aanhoudt.

Ga naar je arts als je merkt dat:

• je cyclus langer dan 3 maanden uitblijft,
• je plots heviger bloedt dan normaal,
• je menstruatie erg pijnlijk is,
• of je cyclus opeens drastisch verandert.

Niet om meteen te schrikken, maar om beter te begrijpen wat er gebeurt.
Een verstoorde cyclus is geen fout van je lichaam, het is een boodschap die gehoord wil worden.

Wat dit mij leerde

Toen ik ontdekte dat mijn eigen cyclus soms weken oversloeg, zag ik dat niet meteen als een waarschuwing. Pas toen ik gezondere ging eten, veel meer water dronk, begreep wat mijn biologische klok me vertelde en minder stress toeliet, keerde mijn natuurlijke ritme langzaam terug.

Het was alsof mijn lichaam zei: “Eindelijk hoor je me.” Dat moment leerde me misschien wel het belangrijkste:
je cyclus is niet iets wat tegen je werkt, het is een signaal, dat precies laat zien hoe het écht met je gaat.

---

Wat betekent het als je menstruatie uitblijft?

Er is een verschil tussen je menstruatie overslaan en geen menstruatie meer hebben. De meeste vrouwen hebben weleens een maand waarin hun cyclus wat verschuift, door stress, een vakantie, ziekte of een periode met minder slaap. Maar wanneer je langere tijd niet menstrueert, is dat iets om aandacht aan te geven.

Je menstruatie is een soort spiegel van je gezondheid. Wanneer ze uitblijft, wil dat zeggen dat je lichaam zijn energie ergens anders nodig heeft dan voor voortplanting. Dat kan tijdelijk zijn, maar het is altijd een signaal dat er iets verandert.

Wat is amenorroe?

De medische term voor het uitblijven van de menstruatie is amenorroe.
Daar zijn twee vormen van:

• Primaire amenorroe:
  als je nog nooit ongesteld bent geworden, ook niet na je 16e.
• Secundaire amenorroe:
  als je wél eerder menstrueerde, maar het nu minstens drie maanden uitblijft
  zonder dat je zwanger bent of hormonale anticonceptie gebruikt.

Amenorroe is geen aandoening op zich, maar een symptoom van iets dat uit balans is, hormonale, fysieke of emotionele belasting.

Mogelijke oorzaken van het uitblijven van je menstruatie

1. Stress of emotionele spanning
Langdurige stress verhoogt het hormoon cortisol. Dat beïnvloedt de hormonen in je hersenen die de eierstokken aansturen. Je lichaam kiest dan letterlijk voor overleven in plaats van voortplanten.

2. Te weinig eten of een laag vetpercentage
Een tekort aan energie of vetreserves kan de cyclus stilleggen. Je lichaam beschouwt voortplanting als iets “extra’s”en schakelt dat tijdelijk uit om energie te besparen.

3. Overmatig sporten
Veel vrouwen die intensief sporten zien hun menstruatie onregelmatig worden of verdwijnen.
Niet omdat ze ongezond zijn, maar omdat hun lichaam meer brandstof verbruikt dan het binnenkrijgt.

4. Schildklierproblemen of hormonale schommelingen
De schildklier speelt een belangrijke rol in de aansturing van je cyclus. Zowel een te traag als te snel werkende schildklier kan ervoor zorgen dat je niet meer ovuleert.

5. Stoppen met hormonale anticonceptie
Na jarenlange pilgebruik of een hormoonspiraal kan het even duren voordat je natuurlijke cyclus weer op gang komt. Je lichaam moet opnieuw leren zelf de hormoonaansturing te regelen.

Waarom dit belangrijk?

Een langdurig lage oestrogeenspiegel, heeft niet alleen invloed op je vruchtbaarheid,
maar ook op je botdichtheid, concentratie, energie en stemming. Oestrogeen beschermt je hersenen, hart en spieren. Wanneer het te laag blijft, vertraagt je herstel en voel je je vaak vermoeider of emotioneler.

Je menstruatie is dus meer dan een teken dat je vruchtbaar bent.
Het is een gezondheidsindicator, een soort maandelijkse check-in van je lichaam.

Wat ik zelf ontdekte

Toen ik mijn cyclus kwijtraakte, voelde dat eerst alsof mijn lichaam me in de steek liet.
Maar eigenlijk probeerde het me te beschermen. Ik deed te veel, ik at ongezond, sliep te weinig en vroeg meer van mezelf dan ik kon geven. Mijn lichaam trok simpelweg aan de noodrem.

Pas toen ik beter ging eten, vaker rust nam en mijn biologische klok serieus nam,
kwam mijn cyclus langzaam terug. Het was geen snelle verandering, maar stukje bij beetje begon mijn lichaam me weer te vertrouwen.

En dat is misschien wel de belangrijkste les: je lichaam praat met je, alleen niet in woorden, maar in signalen. Je menstruatie is daar één van.

---

Wat heeft leefstijl te maken met je cyclus?

Jarenlang dacht ik dat mijn cyclus iets was wat “vanzelf” gebeurde, iets waar ik geen invloed op had.
Totdat ik merkte dat stress, voeding en slaap, allemaal direct invloed hadden op mijn menstruatie.

De waarheid is: je cyclus reageert op hoe je leeft. Ze is niet los te zien van wat je eet, hoeveel je beweegt, hoe goed je slaapt en hoeveel spanning je ervaart.

Je hormonen zijn als een orkest: wanneer één instrument uit de maat speelt, hoor je dat meteen in het geheel. En dat geldt ook voor je lichaam.

Stress: de grootste verstorende factor

Je lichaam maakt geen onderscheid tussen werkstress, emotionele spanning of te weinig slaap. In al die gevallen stijgt je cortisol, het stresshormoon. En dat heeft invloed op de aansturing van je cyclus.

Cortisol “concurreert” met oestrogeen en progesteron. Wanneer stress langdurig aanhoudt, kan dat je ovulatie onderdrukken of vertragen. Je lichaam denkt dan letterlijk: “Nu is niet het moment om een kind te krijgen.”

Zelfs als je niet zwanger wilt worden, is dat mechanisme belangrijk om te begrijpen: het vertelt je dat je lichaam probeert energie te besparen. Daarom zie je bij langdurige stress vaak een kortere, langere of uitblijvende cyclus.

Voeding: brandstof voor je hormonen

Hormonen worden gemaakt van vetten en aminozuren. Een tekort aan gezonde vetten of eiwitten kan ervoor zorgen dat je lichaam minder goed oestrogeen en progesteron aanmaakt.

Ook te weinig eten, iets wat onbewust vaak voorkomt, kan de cyclus stilleggen. Je lichaam kiest dan voor overleven in plaats van vruchtbaarheid.

Een voedzame cyclus vraagt om:

• voldoende calorieën (zeker bij veel bewegen),
• gezonde vetten zoals in ghee
• eiwitrijke maaltijden, zoals in rundvlees
• en vezels, zoals in fruit en groente voor een gezonde spijsvertering.

Je darmen spelen namelijk een grote rol in hoe hormonen worden afgebroken en hergebruikt.
Een gezonde darmflora zorgt ervoor dat oestrogeen op een natuurlijke manier in balans blijft.

Lees ook: Wat is gezond eten?

Beweging: regelmaat boven intensiteit

Beweging is een krachtige manier om je hormonen te ondersteunen.

Regelmatig bewegen helpt bij:

• het verbeteren van je insulinegevoeligheid,
• het verlagen van stresshormonen,
• en het stimuleren van de bloedcirculatie in je bekkengebied.

Toch is meer niet altijd beter. Overmatig sporten, zeker in combinatie met te weinig eten, kan leiden tot een verlaagde oestrogeenspiegel. Dat zie je vaak bij vrouwen die intensief trainen, zonder voldoende herstel of voeding.

Lees ook: Waarom is bewegen belangrijk?

Slaap: het stille herstelmoment

Tijdens de nacht herstelt je lichaam zijn hormoonaansturing. Te weinig of onrustige slaap, verstoort de aanmaak van melatonine, een hormoon dat direct samenwerkt met oestrogeen en progesteron.

Je kunt het zien als een soort “reset”: zonder voldoende slaap raakt het ritme van je hormonen uit fase.
Dat merk je aan schommelingen in energie, stemming en eetlust.

Een paar simpele gewoontes maken al verschil:

• ga op vaste tijden naar bed, meer begrijpen waarom? Lees dan: biologische klok
• vermijd fel licht in het uur voor je gaat slapen,
• en zorg voor frisse lucht en stilte in je slaapkamer.

Slaap is letterlijk het moment waarop je lichaam leert ademen, herstellen en vernieuwen.

Wat ik hiervan leerde

Toen ik begon te zien hoe mijn gewoontes mijn cyclus beïnvloedden, werd het makkelijker om naar mijn lichaam te luisteren. Ik hoefde niet meer te “gokken” wanneer mijn energie op was, of waarom ik me de ene week anders voelde dan de andere.

Mijn cyclus werd een soort gids: ze liet me zien wanneer ik moest vertragen, wanneer ik kon opbouwen en wanneer ik simpelweg even rust mocht nemen.

En dat is misschien wel het mooiste inzicht: je lichaam probeert niet tegen je te werken,
het wil met je samenwerken, als jij leert meebewegen met haar ritme.

---

Hoe beïnvloeden hormonen je stemming?

Je kent het vast wel: de ene week voel je je energiek, helder en optimistisch, en een paar dagen later lijkt alles zwaarder te wegen. Je hebt minder geduld, sneller tranen in je ogen of gewoon… geen zin in iets.

Veel vrouwen vragen zich dan af: “Wat is er mis met mij?” Maar meestal is er helemaal niets mis. Het zijn je hormonen die gedurende de maand verschuiven en dat beïnvloedt rechtstreeks hoe je je voelt, denkt en reageert.

Je cyclus is niet alleen iets wat in je baarmoeder gebeurt; het is een ritme dat door je hele lichaam klinkt, dus ook in je brein.

Week 1 – De opstart: weer opladen

De eerste dag van je menstruatie is dag 1 van je cyclus. Je oestrogeenniveau is dan op zijn laagst,
en dat merk je vaak aan je energie en stemming.

Je lichaam verliest bloed en voedingsstoffen, dus het vraagt om rust en zachtheid. Dit is het moment om even terug te schakelen, te slapen, te vertragen en te herstellen.

Na een paar dagen begint je oestrogeen weer te stijgen. Dat voel je: je wordt lichter, energieker, en vaak ook vrolijker en socialer. Het is alsof er langzaam weer kleur terugkeert.

Week 2 – De ovulatie: helder, krachtig, sociaal

Rond dag 12 tot 14 stijgt je oestrogeen tot zijn hoogtepunt. Dat hormoon is niet alleen goed voor je vruchtbaarheid, maar ook voor je brein: het stimuleert serotonine, het “gelukshormoon” dat je focus, motivatie en zelfvertrouwen verhoogt.

In deze fase voel je je vaak zelfverzekerd, je spreekt makkelijker, maakt plannen en hebt zin om onder de mensen te zijn. Je huid straalt vaak meer, je concentratie is scherper, en je voelt je letterlijk meer in je kracht. Dit is de tijd waarin je dingen kunt ondernemen die energie en daadkracht vragen.

Week 3 – De luteale fase: vertragen en verzorgen

Na de ovulatie stijgt progesteron. Dat hormoon werkt kalmerend, het bereidt je lichaam voor op rust en herstel. Tegelijk daalt het oestrogeen langzaam, waardoor je stemming subtiel kan veranderen.

Je kunt je gevoeliger voelen, emotioneler of sneller overprikkeld. Sommige vrouwen merken dat hun slaap lichter wordt, of dat ze meer behoefte hebben aan zoet of zout eten.

Dit is niet “negatief” gedrag; het is je lichaam dat aangeeft dat het rust nodig heeft. Waar je in week twee naar buiten gericht was, draait je energie nu naar binnen. Je hebt meer behoefte aan routine, veiligheid en comfort.

Als je die natuurlijke verschuiving herkent, kun je je leven erop afstemmen. Plan zware gesprekken of drukke dagen liever niet vlak voor je menstruatie, en geef jezelf ruimte om te vertragen.

Week 4 – Je stemming schommelt: loslaten en reflecteren

De laatste dagen voor je menstruatie, kan je stemming het meest schommelen.
Oestrogeen en progesteron dalen tegelijk, en dat merk je in je brein: de serotoninespiegel daalt, waardoor je gevoeliger wordt voor stress of verdriet.

Dit is het moment waarop kleine dingen groot lijken, en je jezelf soms niet helemaal herkent. Maar het is óók de fase van intuïtie en helderheid. Je voelt beter wat niet klopt, in je werk, relaties of leefstijl. Het is alsof je lichaam en geest de balans opmaken: Wat kan lichter? Wat mag ik loslaten?

Wanneer je die signalen niet wegdrukt, maar ze juist als richtingaanwijzer gebruikt, wordt deze fase een moment van inzicht in plaats van frustratie.

Wat helpt om stabieler door de maand te gaan?

Je stemming kun je niet volledig “onder controle” houden,
maar je kunt haar wel ondersteunen:

• Eet regelmatig en vermijd lange periodes zonder voeding.
• Slaap voldoende; één slechte nacht kan je stemming direct beïnvloeden.
• Beweeg dagelijks, liefst buiten. Dat verlaagt stresshormonen.
• Beperk cafeïne en alcohol, vooral in de week vóór je menstruatie.
• Schrijf of reflecteer, het helpt je begrijpen wat je lichaam probeert te vertellen.

Wat ik zelf leerde

Vroeger dacht ik dat ik “te gevoelig” was. Dat ik gewoon wat sterker moest zijn. Maar toen ik begreep hoe mijn hormonen werkten, viel alles op zijn plek.

Ik begon te zien dat mijn gevoel niet tegen me werkte, maar mét me communiceerde. De dagen waarop ik zachter was, waren juist de dagen waarop ik eerlijker naar mezelf keek.

Sinds ik mijn cyclus volg, voel ik me minder onvoorspelbaar en meer afgestemd op mezelf. Het is niet dat alles vlekkeloos verloopt, maar ik weet wat er gebeurt, en dat geeft rust.

---

Wat zegt je menstruatie over je gezondheid?

Je menstruatie is niet alleen een teken dat je vruchtbaar bent. Ze vertelt veel meer over hoe het écht met je lichaam gaat. De kleur, hoeveelheid en regelmaat van je bloeding, kunnen namelijk veel zeggen over je hormonen, je energie, en zelfs over je voeding en stressniveau. Je menstruatie is als een maandelijks rapport, je hoeft alleen maar te leren hoe je het leest.

---

Hoe ziet een gezonde menstruatie eruit?

Een gezonde cyclus duurt gemiddeld tussen de 24 en 35 dagen, met een bloedingsduur van drie tot zeven dagen. De bloeding hoort egaal rood te zijn, niet te dik of te dun, en mag tijdens de eerste dagen wat zwaarder zijn om daarna geleidelijk af te nemen.

Je hoort geen constante pijn te hebben, geen heftige krampen, geen extreme vermoeidheid, en zeker geen beperkingen in je dagelijks leven. Wanneer dat wel zo is, probeert je lichaam je iets duidelijk te maken.

Wat zegt de kleur van je bloed?

De kleur van je menstruatiebloed kan verrassend veel vertellen over je hormonale balans:

• Helderrood:
  meestal een teken van een gezonde, goed doorbloede cyclus.
• Donkerbruin of bijna zwart:
  vaak het resultaat van oud bloed dat traag is afgevoerd.
  Dit komt regelmatig voor bij een langzame opbouw van de cyclus
  of bij een vertraagde afgifte van oestrogeen.
• Lichtroze of waterig:
  kan wijzen op een lage oestrogeenspiegel,
  bijvoorbeeld door stress, overmatig sporten of te weinig eten.
• Stolsels groter dan een muntstuk:
  kunnen wijzen op een te dik baarmoederslijmvlies,
  vaak door een hoge oestrogeendominantie of traag progesteron.

Let op: een enkele keer is geen reden tot zorg, maar herhaling is een teken om dieper te kijken.

---

Wat zegt de hoeveelheid bloedverlies?

Gemiddeld verliezen vrouwen 30 tot 80 milliliter bloed per cyclus
(ongeveer drie tot vier volle menstruatiecupjes).

• Zeer lichte menstruatie kan duiden op:
  een dun baarmoederslijmvlies,
  een tekort aan voedingsstoffen,
  of hormonale onderdrukking na langdurig pilgebruik.
• Zeer hevige menstruatie kan te maken hebben met:
  een te hoog oestrogeen,
  een traag werkende schildklier,
  of bijvoorbeeld baarmoederfibromen.

Bij aanhoudend hevig bloedverlies, kan je lichaam uitgeput raken door ijzertekort. Dat merk je aan vermoeidheid, duizeligheid of koude handen en voeten. Een simpele bloedtest kan dan al veel duidelijk maken.

Wat zegt de regelmaat van je cyclus?

Een regelmatige cyclus is een teken dat je lichaam in een stabiel ritme zit. Wanneer je cyclus wisselt tussen kort, lang of onvoorspelbaar, heeft dat meestal te maken met stress, voeding of schommelingen in gewicht.

Een paar dagen verschil is heel normaal, maar grote verschuivingen zijn een signaal dat je lichaam extra aandacht nodig heeft.

Door je cyclus te tracken, met een app of gewoon in een notitieboek, zie je snel patronen ontstaan.
Je leert herkennen hoe slaap, voeding, stress of sport, je cyclus beïnvloeden.

Waarom dit alles belangrijk is

Elke maand geeft je lichaam subtiele signalen: je huid, je energie, je eetlust, je stemming. Alles is met elkaar verbonden.

Je menstruatie is dus niet alleen een bijzaak, ze is een spiegel van je gezondheid. Wanneer ze regelmatig en voorspelbaar verloopt, is dat vaak een teken dat je lichaam zich veilig voelt.

En dat is uiteindelijk waar het om draait: veiligheid, voeding, herstel en rust. Daarin bloeit je cyclus en jijzelf, vanzelf op.

Wat ik zelf leerde

Jarenlang dacht ik dat mijn menstruatie, alleen iets was wat “moest gebeuren”. Maar nu zie ik haar als een natuurlijke graadmeter. Wanneer ik te druk ben of te weinig rust neem,zie ik dat terug in mijn cyclus.

Ze is niet lastig of vervelend, ze is eerlijk. Ze vertelt me wat er binnenin gebeurt,
nog voordat ik het zelf doorheb.

Door die signalen te leren lezen, voel ik me meer verbonden met mijn lichaam en minder overgeleverd aan de wisselingen van mijn hormonen. Mijn cyclus is niet langer iets wat me overkomt,
maar iets wat me begeleidt.

Wil je meer weten over wat voeding doet met je hormonen?
Lees dan verder in mijn blog: Wat is gezond eten?