Sta je weleens stil bij de olie die je gebruikt tijdens het koken en wat er gebeurt als je die olie verhit?
Ik vroeger ook niet. Maar al sinds mijn tienerjaren had ik last van acne, eczeem en een opgeblazen buik. Dat voelde niet normaal, dus ik besloot mijn voeding en verzorgingsproducten onder de loep te nemen. Daarbij viel me op dat ik al mijn hele leven zonnebloemolie gebruikte, zonder ooit stil te staan bij wat dat met mijn lichaam deed.
Veel plantaardige oliën, waaronder zonnebloemolie, worden industrieel bewerkt met hoge temperaturen en chemische oplosmiddelen. Geen wonder dat mijn darmen van slag waren.
Ik ging op zoek naar een gezonder alternatief. Zo kwam ik uit bij ghee: een geurige, goudgele olie die bekendstaat om haar puurheid en gezondheidsvoordelen. En sindsdien wil ik niet meer anders
Wat is Ghee?
Ghee is in de basis geklaarde boter. Het ontstaat door roomboter langzaam te verhitten, waardoor het water verdampt en de melkeiwitten (zoals caseïne en lactose) zich afscheiden. Wat overblijft, is een zuiver, goudgeel vet dat stabiel blijft bij hoge temperaturen, perfect om in te bakken of te koken.
Ghee vindt zijn oorsprong in India en is daar al duizenden jaren onderdeel van het dagelijks leven. Binnen de Ayurveda, de traditionele Indiase gezondheidsleer, speelt ghee een centrale rol. Het Sanskrietwoord ghṛta betekent letterlijk “verhelderd”, een verwijzing naar zowel het zuiveringsproces van de boter als het streven naar innerlijke zuiverheid. In India wordt ghee niet alleen gebruikt in de keuken, maar ook bij religieuze rituelen, massages en als natuurlijke huidverzorging.
Hoe wordt ghee gemaakt?
Ghee wordt gemaakt van roomboter, bij voorkeur van grasgevoerde koeien, die langzaam wordt verhit totdat al het vocht is verdampt. Tijdens dit proces scheiden de melkeiwitten zich van het vet. Deze eiwitten vormen een schuimlaag aan de bovenkant of zakken naar de bodem. Ze worden zorgvuldig verwijderd door af te scheppen of te filteren. Wat je overhoudt is een helder, goudgeel vet: pure ghee.
De kwaliteit van de ghee hangt sterk af van de gebruikte boter. Boter van grasgevoerde koeien bevat doorgaans meer voedingsstoffen en gezonde vetzuren. Dit sluit goed aan bij mijn visie op pure, minimaal bewerkte voeding. Ben je hierin geïnteresseerd? Lees dan ook mijn blog over rauwe melk en de voordelen ervan.
De voordelen van Ghee
Hoge hittebestendigheid
Ghee heeft een rookpunt van ongeveer 250°C, wat veel hoger is dan dat van gewone boter (±150°C) of olijfolie (160–190°C). Het rookpunt is het moment waarop vet begint te verbranden en schadelijke stoffen afgeeft. Bij te hoge verhitting kunnen vrije radicalen ontstaan, instabiele moleculen die schade aan je lichaam veroorzaken (oxidatieve stress). Door de hoge hittebestendigheid blijft ghee stabiel en is het een veilige keuze voor bakken, wokken en grillen.
Ondersteunt de darmgezondheid
Naast vezels kunnen bepaalde vetzuren ook bijdragen aan een gezonde darm. Ghee bevat van nature een kleine hoeveelheid butyraat (boterzuur), een vetzuur dat helpt bij het versterken van de darmwand en het verminderen van ontstekingen.
Butyraat wordt normaal gesproken door je eigen lichaam aangemaakt, wanneer darmbacteriën voedingsvezels afbreken. Het is een belangrijke energiebron voor de cellen in je darmwand. Hoewel ghee maar een beetje butyraat bevat, zie ik het als een waardevolle aanvulling op een vezelrijk dieet.
Bevordert opname van vetoplosbare vitamines
Ghee bevat van nature de vetoplosbare vitamines A, D, E en K2. Deze vitamines worden alleen goed opgenomen als ze samen met vet worden gegeten. Omdat ghee zowel vet als vitamines bevat, bevordert het direct de opname van deze essentiële voedingsstoffen. Als je bijvoorbeeld groenten bakt in ghee, help je je lichaam om de aanwezige vitamines beter te benutten.
Review GheeEasy
Toen ik overstapte op ghee, wilde ik een product dat zuiver en betrouwbaar was. Zo kwam ik uit bij GheeEasy. Wat me aanspreekt in dit merk is de eenvoud en eerlijkheid. Het wordt in Nederland gemaakt van biologische boter afkomstig van Europese, grasgevoerde koeien. Er zitten geen toevoegingen in, alleen pure, geklaarde boter. En dat proef je: de smaak is zacht, romig en niet overheersend.
Wat onderscheidt GheeEasy?
- Milde geur – Past goed bij allerlei gerechten.
- Lichte textuur – Smelt snel, makkelijk te doseren.
- Handig in gebruik – Hoeft niet in de koelkast, blijft lang goed.
- Grote potten – Wij gebruiken de pot van 850 gram en doen daar een maand mee.
Nadelen:
– Iets duurder dan sommige andere merken
– Vooral online of in natuurwinkels verkrijgbaar (zoals Ekoplaza)
Zoek je een alternatief?
Wil je een ghee met een uitgesproken, nootachtige smaak (bijvoorbeeld voor curry’s)? Kijk dan eens naar merken zoals Tallow.